انتخاب فونت مناسب برای وبسایت شما فراتر از یک تصمیم زیباییشناختی است؛ بلکه گامی استراتژیک برای بهبود تجربه کاربری (UX)، تقویت برند و حتی ارتقای سئوی سایت شما محسوب میشود. در این مقاله از وبهان، به بررسی دقیق بهترین فونتهای فارسی و انگلیسی برای طراحی وبسایت خواهیم پرداخت و معیارهای کلیدی انتخاب، نکات بهینهسازی و روشهای پیادهسازی آنها را معرفی میکنیم.
چرا انتخاب فونت، 90٪ تجربه کاربری (UX) شماست؟
فونتها اولین عنصری هستند که کاربران در مواجهه با محتوای شما میبینند و نقشی حیاتی در شکلگیری اولین برداشت ایفا میکنند. فونت نامناسب میتواند به کاهش خوانایی، افزایش نرخ پرش (Bounce Rate) و کاهش اعتبار سایت منجر شود. در مقابل، فونتهای حرفهای و خوانا، اعتماد کاربران را جلب میکنند، تعامل آنها را افزایش میدهند و به طور غیرمستقیم بر سئوی سایت شما نیز تأثیر مثبت میگذارند؛ چرا که گوگل به تجربه کاربری اهمیت ویژهای میدهد.
معیارهای انتخاب فونت حرفه ای
انتخاب فونت مناسب مستلزم در نظر گرفتن چندین عامل کلیدی است که فراتر از سلیقه شخصی قرار میگیرند.
خوانایی و وضوح
مهمترین معیار، خوانایی (Readability) فونت است. فونت باید در اندازهها و رزولوشنهای مختلف، بهویژه برای متنهای طولانی، بهراحتی قابل خواندن باشد. وضوح حروف، فاصله بین کلمات و خطوط، و عدم وجود جزئیات اضافی که باعث خستگی چشم میشود، از نکات کلیدی در این بخش محسوب میشود.
هماهنگی با برند و موضوع سایت
فونت انتخابی باید با هویت بصری برند و پیام کلی سایت شما همخوانی داشته باشد. بهعنوان مثال، یک سایت رسمی و شرکتی به فونتهای کلاسیک و جدی نیاز دارد، در حالی که یک سایت خلاقانه یا هنری میتواند از فونتهای مدرنتر و خاصتر بهره ببرد. این هماهنگی، انسجام بصری سایت شما را تضمین خواهد کرد.
تنوع وزن و استایل
فونتهای حرفهای معمولاً در وزنها (مانند Light, Regular, Bold, Extra Bold) و استایلهای مختلف (مانند ایتالیک, کژوال) ارائه میشوند. این تنوع به شما امکان میدهد تا سلسله مراتب بصری را در محتوای خود ایجاد کنید؛ برای مثال، میتوانید از وزن Bold برای تیترها و از وزن Regular برای متن اصلی استفاده کنید.
پشتیبانی از زبانهای مختلف و سازگاری با دستگاهها
برای سایتهای دوزبانه (فارسی و انگلیسی) یا چندزبانه، پشتیبانی فونت از تمامی زبانهای مورد نیاز، ضروری است. همچنین، فونت باید در انواع دستگاهها (موبایل، تبلت، دسکتاپ) و مرورگرهای مختلف بهدرستی نمایش داده شود تا تجربه کاربری یکپارچهای را ارائه دهد. نکته مهم دیگر، مسئله لایسنس (License) فونت است. برخی فونتها رایگان هستند و برخی دیگر برای استفاده تجاری نیاز به خرید لایسنس دارند. حتماً قبل از استفاده، شرایط لایسنس (شخصی یا تجاری) را بررسی کنید تا از بروز مشکلات قانونی احتمالی جلوگیری شود.
معرفی بهترین فونتهای فارسی برای طراحی سایت
در ادامه به معرفی برخی از محبوبترین و کاربردیترین فونتهای فارسی برای وبسایت خواهیم پرداخت:
ایران سنس (Iran Sans)
ایران سنس که توسط مسلم ابراهیمی طراحی شده، پرکاربردترین فونت فارسی در وب و اپلیکیشنهای ایرانی محسوب میشود (حدود 54-58% از سایتهای برتر مانند دیجیکالا و آپارات از آن استفاده میکنند). لبههای گرد و طراحی مدرن آن، خوانایی بالا و ظاهری دوستانه به آن بخشیده است. این فونت در وزنها و نسخههای مختلفی عرضه میشود و قیمت آن معمولاً بین 48,000 تا 148,000 تومان متغیر است.
ایران یکان (Iran Yekan)
ایران یکان، یکی دیگر از آثار برجسته مسلم ابراهیمی و دومین فونت محبوب در ایران است که در سایتهایی مانند دیجیکالا، شیپور و روبیکا به کار رفته است. این فونت با طراحی مدرن، نقطههای گرد و 8 وزن مختلف، انتخابی عالی برای رابط کاربری و متنهای اصلی محسوب میشود. قیمت آن نیز مشابه ایران سنس، بین 48,000 تا 148,000 تومان است.
وزیر (Vazir)
وزیر، طراحی شده توسط صابر راستیکردار، یک فونت رایگان و بسیار محبوب است که از زبانهای متعددی مانند عربی، کردی، پشتو و اردو پشتیبانی میکند. این فونت با 6 وزن مختلف، گزینهای عالی برای پروژههایی با بودجه محدود یا نیاز به پشتیبانی چندزبانه محسوب میشود. فونت شبنم نیز که بر پایه وزیر و با الهام از ایران یکان طراحی شده، گزینهای رایگان دیگر است.
دانا (Dana)
فونت دانا، جدیدترین اثر مسلم ابراهیمی، با طراحی هندسی و بیش از 10 وزن، اولین فونت متغیر (Variable Font) فارسی است که انعطافپذیری بینظیری را ارائه میکند. این فونت از زبانهای عربی و انگلیسی نیز پشتیبانی میکند و با قیمت 118,000 تومان، گزینهای پیشرفته برای طراحان محسوب میشود.
انجمن (Anjoman)
فونت انجمن، طراحی شده توسط انجمن صنفی طراحان گرافیک، با طراحی خاص و 12 وزن مختلف، برای تیترها، بنرها و بخشهای ویژه سایت بسیار مناسب است. این فونت از انگلیسی نیز پشتیبانی میکند و با قیمت 128,000 تومان، جلوهای منحصر به فرد به سایت شما میبخشد.
فرهنگ (Farhang)
فونت فرهنگ با حس و حالی کلاسیک، گزینهای عالی برای دکمههای فراخوان (Call to Action – CTA)، بنرها و تیترهاست. این فونت بهخوبی با فونتهای انگلیسی هماهنگ میشود و از زبانهای عربی، اردو و کردی نیز پشتیبانی میکند. قیمت آن 118,000 تومان است. از دیگر فونتهای فارسی قابل توجه میتوان به ایران شارپ (مدرن با حفظ ویژگیهای سنتی)، ایران سنس دستنویس (سبک دستنویس و خوشنویسی)، نوتو کوفی (رایگان از گوگل) و یکان (کلاسیک و رسمی) اشاره کرد که هر کدام کاربردهای خاص خود را دارند.
نوع کاربرد | فونتهای پیشنهادی |
---|---|
رابط کاربری (سایت، اپلیکیشن) | ایران سنس، ایران یکان، دانا، وزیر |
وبسایت و تیترهای محتوا | انجمن، فرهنگ، دانا، ایران سنس |
متن محتوا | وزیر، شبنم، ایران سنس، ایران یکان |
بنرها و دکمههای فراخوان (CTA) | فرهنگ، انجمن، ایران شارپ، یکان |
معرفی بهترین فونتهای انگلیسی برای طراحی سایت
انتخاب فونت انگلیسی مناسب به همان اندازه فونت فارسی اهمیت دارد. در اینجا به چند نمونه از بهترینها اشاره خواهیم کرد:
Circular
فونت Circular با طراحی هندسی و مدرن، گزینهای محبوب برای برندهای معاصر محسوب میشود. خوانایی بالا و ظاهری دوستانه دارد که آن را برای متنهای اصلی و تیترها مناسب میسازد.
Galano Grotesque
این فونت با الهام از سبک گوتیکهای هندسی، ظاهری تمیز و حرفهای ارائه میکند. برای تیترهای بزرگ و برندینگ که نیاز به ظاهری قوی و مدرن دارند، بسیار مناسب است.
Plantin
Plantin، یک فونت سریف کلاسیک با خوانایی عالی، برای متنهای طولانی و محتوای مجلهای مناسب است. حس اعتبار و سنت را منتقل میکند و برای سایتهای خبری یا محتوایی عالی است.
GT Walsheim
با طراحی گرد و دوستانه، GT Walsheim حسی شاداب و مدرن دارد. برای سایتهایی با رویکرد خلاقانه یا برندهایی که میخواهند صمیمی به نظر برسند، انتخابی عالی محسوب میشود.
Equip
فونت Equip با طراحی مینیمال و کارآمد، برای رابط کاربری و متنهایی که نیاز به وضوح بالا دارند، ایدهآل است. ظاهری تمیز و بدون حاشیه ارائه میکند.
Lasiver
Lasiver یک فونت مدرن و هندسی است که میتواند برای تیترها و بخشهای برجسته سایت استفاده شود. با طراحی خاص خود، به سایت شما جلوهای متمایز میبخشد. فونتهای دیگری مانند RBNo2، Chunk Five، Abraham Lincoln، Nexa و Grand Hotel نیز گزینههای عالی برای کاربردهای خاص (مانند تیترهای نمایشی یا سبکهای خاص) محسوب میشوند.
ست کردن فونت فارسی و لاتین
برای سایتهای دوزبانه، هماهنگی بین فونت فارسی و لاتین از اهمیت بالایی برخوردار است تا تجربه کاربری یکپارچهای ارائه شود.
اهمیت هماهنگی در طراحی دوزبانه
عدم هماهنگی میتواند باعث شود سایت شما نامنظم و غیرحرفهای به نظر برسد. هدف این است که هر دو زبان، با وجود تفاوتهای ساختاری، از نظر بصری مکمل یکدیگر باشند و حسی از یکپارچگی را منتقل کنند.
نکات کلیدی برای انتخاب جفت فونت
- تضاد و تعادل:معمولاً یک فونت سریف و یک فونت سن سریف بهخوبی با هم جفت میشوند. برای مثال، یک فونت فارسی مدرن و گرد مانند ایران سنس میتواند با یک فونت انگلیسی سن سریف هندسی مانند Circular یا GT Walsheim ست شود.
- سلسله مراتب:از فونتهای با وزنهای مشابه برای تیترها و متنهای اصلی در هر دو زبان استفاده کنید تا سلسله مراتب بصری حفظ شود.
- شخصیت مشابه:سعی کنید فونتهایی را انتخاب کنید که حس و حال (برای مثال، مدرن، کلاسیک، دوستانه) مشابهی را منتقل کنند، حتی اگر از سبکهای متفاوتی باشند.
- مثال:ایران سنس با Roboto یا Open Sans، ایران یکان با Montserrat یا Lato، و وزیر با Noto Sans یا Source Sans Pro بهخوبی هماهنگ میشوند.
سرعت بارگذاری و سئوی فنی فونتها
فونتها میتوانند تأثیر قابل توجهی بر سرعت بارگذاری سایت و در نتیجه سئوی فنی آن داشته باشند.
تاثیر فونت بر سرعت سایت
فونتهای وب (Web Fonts) اغلب فایلهای بزرگی هستند که باید قبل از نمایش محتوا بارگذاری شوند. این موضوع میتواند باعث تأخیر در رندر شدن صفحه (Render Blocking) و ایجاد تغییرات ناگهانی در طرحبندی (Cumulative Layout Shift یا CLS) شود که هر دو تجربه کاربری را مختل کرده و امتیاز Core Web Vitals سایت شما را کاهش میدهند.
بهینهسازی فونتها برای سئو
- فونتها را بهصورت محلی (Local) روی سرور خود میزبانی کنید تا از درخواستهای اضافی به سرورهای خارجی جلوگیری شود.
- از ویژگی
font-display: swap;
در CSS استفاده کنید تا مرورگر در حین بارگذاری فونت اصلی، از یک فونت سیستمی جایگزین استفاده کند و سپس آن را با فونت اصلی جایگزین نماید. - از ویژگی
preload
برای بارگذاری سریعتر فونتهای حیاتی استفاده کنید.
فرمتهای مناسب فونت برای وب (WOFF2, WOFF)
فرمتهای WOFF و بهخصوص WOFF2، بهدلیل فشردهسازی بالا و پشتیبانی گسترده مرورگرها، بهترین گزینهها برای فونتهای وب محسوب میشوند. WOFF2 نسبت به WOFF فشردهسازی بهتری دارد و حجم فایل را بهمیزان قابل توجهی کاهش میدهد که مستقیماً بر سرعت بارگذاری سایت تأثیر میگذارد. همیشه سعی کنید از این فرمتها استفاده کنید و فرمتهای قدیمیتر مانند TTF یا OTF را تنها بهعنوان جایگزین (Fallback) نگه دارید.
چگونه فونت سایت خود را تغییر دهیم؟
تغییر فونت سایت بسته به پلتفرم مورد استفاده شما، متفاوت است.
روشهای کلی (CSS)
برای توسعهدهندگان، استفاده از قانون @font-face
در CSS رایجترین روش محسوب میشود. شما میتوانید فایلهای فونت را در سرور خود آپلود کرده و سپس با تعریف font-family
و src
در این قانون، فونت را به مرورگر معرفی نمایید. سپس با استفاده از ویژگی font-family
در انتخابگرهای CSS (مانند body
یا h1
)، فونت را به بخشهای مورد نظر سایت اعمال نمایید. استفاده از font-display: swap;
نیز برای بهبود تجربه کاربری توصیه میشود.
در سیستمهای مدیریت محتوا (مانند وردپرس)
در وردپرس، میتوانید از طریق تنظیمات قالب (Theme Options) یا افزونههای مخصوص فونت (مانند Custom Fonts یا Use Any Font) فونت سایت خود را تغییر دهید. همچنین، با افزودن کدهای CSS سفارشی به بخش “سفارشیسازی” (Customizer) یا فایل style.css
قالب فرزند (Child Theme)، میتوانید فونتهای دلخواه خود را اضافه نمایید.
در سایتسازها و فروشگاهسازها
اکثر سایتسازها و فروشگاهسازهای مدرن (مانند وبهان، پرتال یا وبپویا) ابزارهای داخلی برای مدیریت فونتها دارند. شما میتوانید از طریق پنل مدیریت، فونتهای پیشفرض را انتخاب کرده یا فونتهای سفارشی خود را آپلود نمایید. این پلتفرمها معمولاً فرآیند را برای کاربران غیرفنی سادهتر میکنند.
نتیجهگیری
انتخاب فونت مناسب، ستون فقرات طراحی وبسایت شما محسوب میشود که مستقیماً بر تجربه کاربری، هویت برند و عملکرد سئوی شما تأثیر میگذارد. با در نظر گرفتن معیارهایی مانند خوانایی، هماهنگی با برند، تنوع وزن و بهینهسازی فنی، میتوانید بهترین فونتهای فارسی و انگلیسی را برای سایت خود انتخاب کرده و یک تجربه بصری دلنشین و کارآمد برای کاربران خود فراهم آورید.